[hadith]و من کلام له (علیه السلام) فی تعلیم الحرب و المقاتلة و المشهور أنه قاله لأصحابه لیلة الهریر أو أول اللقاء بصفین:

مَعَاشرَ الْمُسْلِمِینَ اسْتَشْعِرُوا الْخَشْیَةَ وَ تَجَلْبَبُوا السَّکِینَةَ وَ عَضُّوا عَلَی النَّوَاجِذ فَإِنَّهُ أَنْبَی لِلسُّیُوفِ عَنِ الْهَامِ، وَ أَکْمِلُوا اللَّأْمَةَ وَ قَلْقِلُوا السُّیُوفَ فِی أَغْمَادهَا قَبْلَ سَلِّهَا وَ الْحَظُوا الْخَزْرَ وَ اطْعُنُوا الشَّزْرَ وَ نَافِحُوا بالظُّبَی وَ صِلُوا السُّیُوفَ بالْخُطَا.

وَ اعْلَمُوا أَنَّکُمْ بعَیْنِ اللَّهِ وَ مَعَ ابْنِ عَمِّ رَسُولِ اللَّهِ، فَعَاوِدُوا الْکَرَّ وَ اسْتَحْیُوا مِنَ الْفَرِّ فَإِنَّهُ عَارٌ فِی الْأَعْقَاب وَ نَارٌ یَوْمَ الْحِسَاب، وَ طِیبُوا عَنْ أَنْفُسکُمْ نَفْساً وَ امْشُوا إِلَی الْمَوْتِ مَشْیاً سُجُحاً، وَ عَلَیْکُمْ بهَذَا السَّوَاد الْأَعْظَمِ وَ الرِّوَاقِ الْمُطَنَّب، فَاضْرِبُوا ثَبَجَهُ فَإِنَّ الشَّیْطَانَ کَامِنٌ فِی کِسْرِهِ وَ قَدْ قَدَّمَ لِلْوَثْبَةِ یَداً وَ أَخَّرَ لِلنُّکُوصِ رِجْلًا، فَصَمْداً صَمْداً حَتَّی یَنْجَلِیَ لَکُمْ عَمُودُ الْحَقِّ، «وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللَّهُ مَعَکُمْ وَ لَنْ یَتِرَکُمْ أَعْمالَکُمْ».[/hadith]

ترجمه (محمد دشتی):

(در یکی از روزهای آغازین جنگ صفّین در سال 37 هجری برای لشکریان خود ایراد فرمود).

آموزش تاکتیک های نظامی:

ای گروه مسلمانان، لباس زیرین را ترس خدا، و لباس رویین را آرامش و خونسردی قرار دهید. دندان ها را بر هم بفشارید تا مقاومت شما برابر ضربات شمشیر دشمن بیشتر گردد، زره نبرد خود را کامل کنید، پیش از آن که شمشیر را از غلاف بیرون کشید چند بار تکان دهید، با گوشه چشم به دشمن بنگرید و ضربت را از چپ و راست فرود آورید، و با تیزی شمشیر بزنید، و با گام برداشتن به پیش، شمشیر را به دشمن برسانید.

و بدانید که در پیش روی خدا و پسر عموی پیغمبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم قرار دارید. پی در پی حمله کنید و از فرار شرم دارید، زیرا فرار در جنگ، لکّه ننگی برای نسل های آینده و مایه آتش روز قیامت است، از شهادت خرسند باشید و به آسانی از آن استقبال کنید.

به آن گروه فراوان اطراف خیمه پر زرق و برق و طناب در هم افکنده (فرماندهی معاویه) به سختی حمله کنید، و به قلب آنها هجوم برید که شیطان در کنار آن پنهان شده، دستی برای حمله در پیش، و پایی برای فرار آماده دارد، مقاومت کنید تا ستون حق بر شما آشکار گردد. «شما برترید، خدا با شماست، و از پاداش اعمالتان نمی کاهد».

واژگان (عمران علی‌زاده):

  • إستَشعِروا: شعار خود کنید، لباس زیرین خود قرار دهید 

    • خَشیَة: ترس دل از خدا 

    • تَجَلبَبوا: لباس بالاپوش خود قرار دهید از ماده جلباب 

    • سَکینَة: وقار و آرامش ظاهری 

    • أنبَی: دورکننده تر و بی اثر کننده است 

    • لأمَة: لباس جنگی از قبیل زره و خود 

    • قَلقِلُوا: حرکت دهید، بجنبانید 

    • أغماد: غلافهای شمشیر 

    • سَلّ: کشیدن شمشیر از غلاف 

    • الحَظُوا الخَزرَ: با نیم چشم، با گوشه چشم نگاه کنید که نشانه خشم است. 

    • اطعُنُوا الشَّزرَ: چپ و راست را طعن بزنید (ببرید) 

    • نافَحُوا بالظُباء: با دم و تیزی شمشیر بزنید 

    • صِلُوا السیوفَ بالخُطا: وصل کنید شمشیرها را با قدمهای دشمن

    • کَرّ: حمله و هجوم نمودن 

    • سَجح: نرم و آرام، ثبج: وسط 

    • رِواق مُطَنَّب: چادر طنابدار، کشیده شده با طناب 

    • کامِن فی کِسرِه: کمین کرده و پنهان شده در ته آن 

    • وَثبَة: حمله کردن 

    • نُکوص: بعقب برگشتن و فرار نمودن 

    • صَمدا: صمدا روی قصد و اراده خود بایستید 

    • یَنجَلی: کشف و روشن می شود 

    • لَن یَتِرُکم: بشما ناقص نمی کند