[hadith]و من کلام له (علیه السلام) اقتصّ فیه ذکرَ ما کان منه بعد هجرة النبی (صلی الله علیه وآله) ثم لِحاقه به:

فَجَعَلْتُ أَتْبَعُ مَأْخَذَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله)، فَأَطَأُ ذکْرَهُ حَتَّی انْتَهَیْتُ إِلَی الْعَرَجِ [الْعَرْجِ].

[قال السید الشریف رضی الله عنه فی کلام طویل قوله «فأطأ ذکره» من الکلام الذی رَمی به إلی غایتی الإیجاز و الفصاحة، أراد أنی کنتُ أعطی خبره من بدء خروجی إلی أن انتهیتُ إلی هذا الموضع، فکَنی عن ذلک بهذه الکنایة العجیبة].[/hadith]

ترجمه (محمد دشتی):

(از هجرت و پیوستن به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم سخن می گوید):

یاد مشکلات هجرت:

خود را در راهی قرار دادم که پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم رفته بود، و همه جا از او پرسیدم تا به سرزمین «عرج» رسیدم.

(این جملات در یک سخن طولانی آمده است، جمله «فأطأ ذکره» (در همه جا از او می پرسیدم.) یکی از سخنانی است که در اوج فصاحت قرار دارد، یعنی خبر حرکت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم از ابتداء حرکت تا پایان به من می رسید، که امام این معنا را با کنایة آورده است).

واژگان (عمران علی‌زاده):

  • اقتَصَّ: بیان کرده و بطور خلاصه نقل کرده است

    • أتبَعُ: پیروی و تعقیب می کردم

    • مَأخَذ: محل اخذ (راهی که در پیش گرفته بود)

    • أطَأُ: می پیمودم