[hadith]و من خطبة له (علیه السلام) عند مسیر أصحاب الجمل إلی البصرة:
الأمور الجامعة للمسلمین:
إِنَّ اللَّهَ بَعَثَ رَسُولًا هَادیاً بکِتَابٍ نَاطِقٍ وَ أَمْرٍ قَائِمٍ، لَا یَهْلِکُ عَنْهُ إِلَّا هَالِکٌ، وَ إِنَّ الْمُبْتَدَعَاتِ الْمُشَبَّهَاتِ هُنَّ الْمُهْلِکَاتُ إِلَّا مَا حَفِظَ اللَّهُ مِنْهَا، وَ إِنَّ فِی سُلْطَانِ اللَّهِ عِصْمَةً لِأَمْرِکُمْ، فَأَعْطُوهُ طَاعَتَکُمْ غَیْرَ مُلَوَّمَةٍ وَ لَا مُسْتَکْرَهٍ بهَا؛ وَ اللَّهِ لَتَفْعَلُنَّ أَوْ لَیَنْقُلَنَّ اللَّهُ عَنْکُمْ سُلْطَانَ الْإِسْلَامِ، ثُمَّ لَا یَنْقُلُهُ إِلَیْکُمْ أَبَداً حَتَّی یَأْرِزَ الْأَمْرُ إِلَی غَیْرِکُمْ.
التَنفیر من خُصومه:
إِنَّ هَؤُلَاءِ قَدْ تَمَالَئُوا عَلَی سَخْطَةِ إِمَارَتِی، وَ سَأَصْبرُ مَا لَمْ أَخَفْ عَلَی جَمَاعَتِکُمْ، فَإِنَّهُمْ إِنْ تَمَّمُوا عَلَی فَیَالَةِ هَذَا الرَّأْیِ انْقَطَعَ نِظَامُ الْمُسْلِمِینَ، وَ إِنَّمَا طَلَبُوا هَذهِ الدُّنْیَا حَسَداً لِمَنْ أَفَاءَهَا اللَّهُ عَلَیْهِ، فَأَرَادُوا رَدَّ الْأُمُورِ عَلَی أَدْبَارِهَا، وَ لَکُمْ عَلَیْنَا الْعَمَلُ بکِتَاب اللَّهِ تَعَالَی وَ [سُنَّةِ رَسُولِهِ] سیرَةِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله) وَ الْقِیَامُ بحَقِّهِ وَ النَّعْشُ لِسُنَّتِهِ.[/hadith]
ترجمه (محمد دشتی):
(این سخنرانی را در سال 36 هجری به هنگام حرکت اصحاب به سوی بصره ایراد فرمود).
ضرورت اطاعت از رهبری:
همانا خداوند پیامبری راهنما را با کتابی گویا، و دستوری استوار بر انگیخت. هلاک نشود جز کسی که تبهکار است و بدانید که بدعت ها به رنگ حق در آمده و هلاک کننده اند، مگر خداوند ما را از آنها حفظ فرماید. و همانا حکومت الهی حافظ امور شماست، بنابر این زمام امور خود را بی آن که نفاق ورزید یا کراهتی داشته باشید به دست امام خود سپارید.
به خدا سوگند اگر در پیروی از حکومت و امام، اخلاص نداشته باشید، خدا دولت اسلام را از شما خواهد گرفت که هرگز به شما باز نخواهد گردانید و در دست دیگران قرار خواهد داد.
افشاء توطئه ناکثین:
همانا ناکثین عهد شکن به جهت نارضایتی از حکومت من به یکدیگر پیوستند، و من تا آنجا که برای وحدت اجتماعی شما احساس خطر نکنم صبر خواهم کرد، زیرا آنان اگر برای اجرای مقاصدشان فرصت پیدا کنند، نظام جامعه اسلامی متزلزل می شود.
آنها از روی حسادت بر کسی که خداوند حکومت را به او بخشیده است به طلب دنیا برخاسته اند. می خواهند کار را به گذشته باز گردانند. حقّی که شما به گردن ما دارید، عمل کردن به کتاب خدا (قرآن)، و سنّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم و قیام به حق و بر پاداشتن سنّت اوست.
واژگان (عمران علی‌زاده):
-
مُبتَدَعات: چیزهای نوآور، بدعتها
-
مُشَبَّهات: چیزهائی که شبیه بحق شده اند
-
مَلَوَّمَة: سرزنش شده، از ملامت است
-
مُستَکرَه: مجبور شده
-
یَأرِزُ: بر می گردد، کشیده می شود
-
تَمَالَئُوا: اتفاق نموده اند، همدیگر را یاری کرده اند
-
فَیالَة: ضعف و سستی
-
أفاءَ اللّه: خدا برگردانده و غنیمت داده
-
نَعش: رونق دادن، بالابردن
-