[hadith]و من خطبة له (علیه السلام) یُقرّر فضیلة الرسول الکریم:

بَعَثَهُ وَ النَّاسُ ضُلَّالٌ فِی حَیْرَةٍ وَ حَاطِبُونَ فِی فِتْنَةٍ، قَد اسْتَهْوَتْهُمُ الْأَهْوَاءُ وَ اسْتَزَلَّتْهُمُ الْکِبْرِیَاءُ وَ اسْتَخَفَّتْهُمُ الْجَاهِلِیَّةُ الْجَهْلَاءُ، حَیَارَی فِی زَلْزَالٍ مِنَ الْأَمْرِ وَ بَلَاءٍ مِنَ الْجَهْلِ؛ فَبَالَغَ (صلی الله علیه وآله) فِی النَّصِیحَةِ وَ مَضَی عَلَی الطَّرِیقَةِ وَ دَعَا إِلَی الْحِکْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ.[/hadith]

ترجمه (محمد دشتی):

دوران جاهلیّت و نعمت بعثت:

خدا پیامبر اسلام را به هنگامی مبعوث فرمود که مردم در حیرت و سرگردانی بودند، در فتنه ها به سر می بردند، هوی و هوس بر آنها چیره شده، و خود بزرگ بینی و تکبّر به لغزش های فراوانشان کشانده بود، و نادانیهای جاهلیّت پست و خوارشان کرده، و در امور زندگی حیران و سرگردان بودند، و بلای جهل و نادانی دامنگیرشان بود.

پس پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و سلّم در نصیحت و خیرخواهی نهایت تلاش را کرد، و آنان را به راه راست راهنمایی، و از راه حکمت و موعظه نیکو، مردم را به خدا دعوت فرمود.

واژگان (عمران علی‌زاده):

  • ضُلّال: گمراهان جمع ضال 

    • إستَهوَتهُم: ایشان را بهوا و هوس واداشته است 

    • إستَزَلّتهُم: بلغزش و خطا واداشته است 

    • إستَخَفّتهُم: ایشان را سبک و کم عقل نموده و یا ایشان را خشمگین کرده است 

    • حَیارَی: سرگردانها 

    • الجاهِلیّة الجَهلاء: نادانی سخت و غلیظ