[hadith]وَ سیقَ الَّذینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَی الْجَنَّةِ زُمَراً، قَدْ أُمِنَ الْعَذَابُ وَ انْقَطَعَ الْعِتَابُ وَ زُحْزحُوا عَنِ النَّارِ وَ اطْمَأَنَّتْ بهِمُ الدَّارُ وَ رَضُوا الْمَثْوَی وَ الْقَرَارَ، الَّذینَ کَانَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیَا زَاکِیَةً وَ أَعْیُنُهُمْ بَاکِیَةً، وَ کَانَ لَیْلُهُمْ فِی دُنْیَاهُمْ نَهَاراً تَخَشُّعاً وَ اسْتِغْفَارًا، وَ کَانَ نَهَارُهُمْ لَیْلًا تَوَحُّشاً وَ انْقِطَاعاً؛ فَجَعَلَ اللَّهُ لَهُمُ الْجَنَّةَ مَآباً وَ الْجَزَاءَ ثَوَاباً وَ کانُوا أَحَقَّ بها وَ أَهْلَها فِی مُلْکٍ دَائِمٍ وَ نَعِیمٍ قَائِمٍ.[/hadith]
پیام امام امیرالمؤمنین علیه السلام، ج7، ص: 309-308
سپس به احوال بهشتیان می پردازد و آن را نیز چنان دقیق و روشن ترسیم می کند که شعله اشتیاق را در دل مؤمنان بر می افروزد، می فرماید: «و پرهیزگاران گروه گروه به سوی بهشت رهنمون می شوند در حالی که از کیفر عذاب، ایمن و از سرزنشها آسوده و از آتش برکنارند; در خانه هایی امن و مطمئن قرار می گیرند و از این جایگاه، بسیار خشنودند»; ((وَسیقَ الَّذینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَی الْجَنَّةِ زُمَراً(1)) قَدْ أُمِنَ الْعَذَابُ، وَ انْقَطَعَ الْعِتَابُ; وَ زُحْزحُوا(2) عَنِ النَّارِ، وَ اطْمَأَنَّتْ بهِمُ الدَّارُ، وَ رَضُوا الْمَثْوَی وَ الْقَرَارَ).
امام در این عبارت کوتاه پنج امتیاز بزرگ برای این دسته از پرهیزکاران بهشتی بیان فرموده که همه را می توان در آرامش و آسودگی کامل خلاصه کرد، در امان بودن از عذاب و قطع عتاب و دور شدن از آتش و استقرار کامل در سرای بهشتی و خشنودی از این سرنوشت.
آن گاه به معرفی این گروه پرداخته و بخشی از اعمال آنها را شرح می دهد و می فرماید: «آنها کسانی هستند که در دنیا اعمالشان پاک چشمانشان (از خوف خدا) گریان، شبهایشان در دنیا بر اثر خشوع و استغفار همچون روز و روزهایشان از خوف پروردگار و توجه به او همچون شب بوده است»; (الَّذینَ کَانَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیَا زَاکِیَةً، وَ أَعْیُنُهُمْ بَاکِیَةً، وَ کانَ لَیْلُهُمْ فِی دُنْیَاهُمْ نَهَاراً، تَخَشُّعاً وَ اسْتِغْفَاراً; وَ کَانَ نَهَارُهُمْ لَیْلاً، تَوَحُّشاً وَ انْقِطَاعاً).
امام(علیه السلام) در این چهار وصف، مقام والای آنها را به عالی ترین صورت ترسیم کرده و آن را دلیل بر بهشتی بودن آنها شمرده است.
از یک سو اعمالشان در دنیا از هر گونه آلودگی به گناه و ریا و خودبزرگ بینی پاک بوده و چشمانشان از خوف خدا و مصائب بندگان مظلوم پروردگار گریان بوده است و از سوی دیگر با شب بیداری و خشوع و خضوع و استغفار از لغزشها شبهایشان همچون روز و روزهای آنها به سبب دوری از دنیاپرستان و درگیر شدن در غوغاهای مادی و انقطاع الی الله همچون شب بوده است، آری این است اوصاف بهشتیان والامقام و سعادتمندان اهل نجات و به یقین با داشتن این صفات، شایسته چنان افتخاری هستند، لذا امام(علیه السلام) در پایان این سخن می افزاید: «به همین دلیل خداوند بهشت را منزلگاه آنها و پاداش (عظیم) را ثوابشان قرار داد و آنها سزاوار این نعمت و شایسته آن بودند، در سرایی دائم و در میان نعمتهای پایدار اقامت می گزینند»; (فَجَعَلَ اللّهُ لَهُمُ الْجَنَّةَ مَآباً، وَ الْجَزَاءَ ثَوَاباً، (وَ کانُوا أَحَقَّ بهَا وَ أَهْلَهَا)(3) فِی مُلْک دَائِم، وَ نَعِیم قَائِم).
به این ترتیب امام(علیه السلام) هم شایستگی های آنها را شرح می دهد و هم جزا و پاداش عظیمشان را. چند صباحی با هوای نفس به مبارزه برخاستند و با عبادت پروردگار و خوف و خشیت او در روزها و شبها شایستگی خود را ثابت کردند و خداوند جواد و کریم پاداش و جزای بسیار برتر و بالاتر، پاداشی زوال ناپذیر و جاودانه نصیبشان کرد.
پی نوشت:
-
«زمر» جمع «زمره» بر وزن «عمره» به معنای گروه کوچک است.
-
«زحزحوا» از ریشه «زحزحه» بر وزن «قهقهه» به معنای دور کردن گرفته شده است.
-
فتح، آیه 26 .
