[hadith]رسول اللّه:
أَرْسَلَهُ عَلَی حِینِ فَتْرَةٍ مِنَ الرُّسُلِ وَ تَنَازُعٍ مِنَ الْأَلْسُنِ، فَقَفَّی بهِ الرُّسُلَ وَ خَتَمَ بهِ الْوَحْیَ، فَجَاهَدَ فِی اللَّهِ الْمُدْبرِینَ عَنْهُ وَ الْعَادلِینَ بهِ.[/hadith]
مقصود از این بخش ستایش پیامبر گرامی است (ص).
فرموده است: «أرسله... الألسن»:
این عبارات در باره نشانه ها و انگیزه های نبوّت پیامبر (ص) است، از جمله اینها گذشتن زمانی دراز از شریعت پیشین است، زیرا قواعد و احکام آن که مایه نظام جهان و انتظام خلق بوده به مرور زمان کهنه و مندرس شده بود، و مردم به قانونهای تازه و نظام نوی که امور آنها را حیات تازه بخشد، نیاز داشتند، و به این سبب بعثت پیامبر (ص) واجب و ضروری بود، و باید دانست که فاصله میان عیسی (ع) و پیامبر ما (ص) ششصد و بیست سال بوده است، دیگر جدال و منازعه ای بود که بر زبانها جریان داشت، و اختلاف مردم در آراء و مذاهب و ناهماهنگی آنها بر شرع و قانون واحدی بود که بتواند آنها را مجتمع و متفّق سازد.
فرموده است: «فقفّی به الرّسل ...»:
نظیر گفتار خداوند متعال است که فرموده است: «وَ قَفَّیْنا مِنْ بَعْدهِ بالرُّسُلِ» فرموده است: و ختم به الوحی مانند قول خداوند تعالی است که «وَ خاتَمَ النَّبیِّینَ» فرموده، و دلایل ختم نبوّت به پیامبر اکرم (ص) مستفاد از شرع است، و عقل را در باره ختم پیامبران پس از پیامبر اکرم (ص) مجالی برای حکم نیست بلکه آن را از امور ممکن می داند.
مراد از «المدبرین عن اللّه» کسانی است که از خداوند روی گردانیده اوامر و نواهی او را پیروی نمی کنند، و مقصود از «العادلین به»، آنانی هستند که برای خدا مانند مشرکان مثل و مانند قرار می دهند. (تعالی عمّا یقولون علوّا کبیرا: خداوند بسیار برتر و بالاتر است از آنچه می گویند).
در جمله «فجاهد فی اللّه» نسبت مجاهدت برای خدا استعاره است، بدین مناسبت که خداوند متعال به وسیله پیامبر (ص) مشرکان را هدف تیر خود قرار داده، همچنان که رزمنده به وسیله خود و یارانش با آنانی که با او می جنگند پیکار می کند.
