از خطبه های آن حضرت علیه السَّلام است در باره حکمین (عمرو ابن عاص و ابو موسی اشعریّ) و نکوهش مردم شام:
شامیان مردمی هستند دل سخت و اوباش، بندگان (زیر دستان) پست که از هر سو گرد آمده و از هر آمیخته ای برچیده شده اند (گروهی هستند هر یک از جائی آمده و بهم پیوسته و حسب و نسبشان معلوم نیست) از جمله کسانی می باشند که سزاوار است (احکام اسلام را) بآنها یاد دهند، و (به خوهای نیکو) تربیتشان کنند، و (خیر و شرّ را) یادشان دهند، و کار آزموده شان گردانند، و زمامدارشان شوند، و (مانند کودکان) دستهاشان را بگیرند (تا سر خود کاری نکنند، خلاصه ایشان گروهی هستند نادان و از نیکوئیها دور، سزاوار نیستند که خلافت در بینشان بوده در امر دین و ملّت و ولایت دخالت داشته پیشوا بشوند) آنان از مهاجرین (که از مکّه به مدینه هجرت کرده نزد رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله آمدند) و از انصار (اهل مدینه که اسلام آورده آن حضرت را یاری کردند) نیستند، و نه از کسانی هستند که در مدینه جا داشتند (و پیش از هجرت اسلام اختیار نمودند) و بر ایمان استوار بودند.
آگاه باشید اهل شام برای خودشان برگزیدند نزدیکترینشان (عمرو ابن عاص) را بآنچه دوست می دارند (که ظفر یافتن آنها بود بر اهل عراق) و شما برای خودتان اختیار کردید نزدیکترین مردم (ابو موسی اشعریّ) را به چیزی که دوست نمی دارید (که ظفر یافتن اهل شام بود بر شما، و ابو موسی اشعری که نامش عبد اللَّه پسر قیس است بر اثر نفهمی و ندانستگی و دشمنی با امام علیه السَّلام آن کار را انجام داد، و سبب دشمنی او آن بود که حضرت او را از ولایت کوفه که در زمان عثمان متصدی آن گشته عزل نمود) و روبرو شدن شما با عبد اللَّه ابن قیس دیروز بود (خیلی نزدیک است، چون من بسوی بصره برای جنگ جمل می رفتم شنیدید) که می گفت: (ای اهل کوفه امام را یاری نکنید که) این پیشآمد و جنگ فتنه و تباهکاری است (که بایستی از آن دوری گزید) پس زه های کمان خود را بکار نیندازید و شمشیرهاتان را غلاف نمائید،
اگر راست می گفت پس در آمدنش (نزد ما و حاضر شدن در صفوف لشگر عراق در جنگ صفّین برای کمک ما) بدون اینکه مجبور باشد اشتباه کرد (زیرا خلاف عقیده خود رفتار نمود و چنین کسی صلاحیّت حکم شدن را ندارد) و اگر دروغ می گفت تهمت باو روا است (زیرا از روی هوای نفس سخن می گوید و از اینرو حقّ را شبهه می انگارد، و بر چنین کس اعتماد نیست تا او را بتوان حکم قرار داد) پس آنچه در سینه عمرو ابن عاص است بوسیله عبد اللَّه ابن عبّاس از بین ببرید (عبد اللَّه ابن عبّاس را نماینده خود قرار دهید که او می تواند با عمرو حیله باز برابری کند) و فرصت روزگار را از دست ندهید، و شهرهای دور دست اسلام را (از تسلّط فتنه جویان و ستمگران) حفظ نمائید.
آیا به شهرهاتان نظر نمی کنید که در آنها جنگ میکنند (تا شما را نابود ساخته دارائیتان را بیغما ببرند) و آیا به قطعه سنگ سخت خود (قدرت و توانائیتان) نظر نمی افکنید که بر آن تیر می زنند (نمی بینید که در صدد هستند که ضعف و ناتوانی بشما رو آورد تا شکست خورده تسلیم گردید).