ذعلب یمانی از احمد بن قتیبه از عبد اللَّه بن یزید از مالک ابن دحیه روایت کرده که او گفت: ما نزد امیر المؤمنین علیه السّلام بودیم که سخن از اختلاف مردم (نیکی و بدی اندام و اخلاق و رفتارشان) پیش آمد، آن بزرگوار فرمود:
مبدأ طینتها و سرشتهاشان بین آنها جدائی انداخته (سبب اختلاف آنان گوناگون بودن عناصر بوده که از آنها بوجود آمده و آفریده شده اند) و این برای آنست که ایشان قطعه و تکّه ای بودند از زمین شود و شیرین و خاک درشت و نرم (خلاصه گوناگون بودنشان بر اثر نطفه های ترکیب شده است از غذاهایی که در جاهای مختلف روییده) پس ایشان باندازه نزدیک بودن زمینشان (جای روییدن غذایی که نطفه آنها از آن ترکیب شده) با هم نزدیک (و همخو) هستند، و بقدر اختلاف و جدائی آن زمین (در اوصاف) با هم فرق دارند،
پس بنا بر این گاهی میشود که) نیکو منظر کم عقل، و بلند قدّ کوتاه همّت و نیکو کردار زشت رو و کوتاه قامت دور اندیش و نیکو طبیعت خصلت بد بر خود بسته، و حیران و سر گشته دل پراکنده و پریشان عقل و خوش زبان تیز دل (دانا و بینا) است.