[hadith]رَحِمَ اللَّهُ امْرَأً تَفَکَّرَ فَاعْتَبَرَ وَ اعْتَبَرَ فَأَبْصَرَ، فَکَأَنَّ مَا هُوَ کَائِنٌ مِنَ الدُّنْیَا عَنْ قَلِیلٍ لَمْ یَکُنْ وَ کَأَنَّ مَا هُوَ کَائِنٌ مِنَ الْآخِرَةِ عَمَّا قَلِیلٍ لَمْ یَزَلْ، وَ کُلُّ مَعْدُودٍ مُنْقَضٍ وَ کُلُّ مُتَوَقَّعٍ آتٍ وَ کُلُّ آتٍ قَرِیبٌ دَانٍ.[/hadith]
سپس امام (ع) دعا می کند برای کسانی که می اندیشند و از اندیشه خود سود برده به وسیله آن عبرت می گیرند، بدین معنا که ذهن را به آنچه حقّ و سزاوار است منتقل می سازند که همان وجوب ترک دنیا و کار و کوشش برای آخرت است، و این توجّه و انتقال ذهن موجب ادراک حقّ و مشاهده با چشم باطن برای او خواهد بود.
به دنبال این مطلب امام (ع) متاع موجود دنیا را به معدوم، تشبیه فرموده است برای این که مردمان را گوشزد فرماید که آنچه موجود است بزودی معدوم خواهد شد، و گویا وجود آن بر اثر سرعت زوال و نابودی، همانند عدم است، همچنین عدم حضور آخرت را در حال حاضر، و ثوابها و عقابهایی که در آن عاید انسان می شود، به سبب این که بزودی موجود و عاید خواهد شد، به وجود حاضر و دائم تشبیه، و با جمله «کلّ معدود منقض» پایان گرفتن عمرها را که از روزها و ساعتها و نفس بر آوردنها تشکیل شده گوشزد فرموده است.
فرموده است: «و کلّ متوقّع آت و کلّ آت قریب دان»:
این عبارت، نوع ضرب اوّل از شکل اوّل قضایای منطقی است، و نتیجه این است که هر چه مورد انتظار است، قریب و نزدیک است، و اشاره است به مرگ و آنچه پس از آن است.
