[hadith]أَلَا إِنَّ مَثَلَ آلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه وآله) کَمَثَلِ نُجُومِ السَّمَاءِ، إِذَا خَوَی نَجْمٌ طَلَعَ نَجْمٌ، فَکَأَنَّکُمْ قَدْ تَکَامَلَتْ مِنَ اللَّهِ فِیکُمُ الصَّنَائِعُ وَ أَرَاکُمْ مَا کُنْتُمْ تَأْمُلُونَ.[/hadith]
ألا إنّ مثل آل محمّد صلّی اللّه علیه و آله و سلّم کمثل نجوم السّماء، إذا خوی نجم طلع نجم. فکأنّکم قد تکاملت من اللّه فیکم الصّنائع، و أراکم ما کنتم تأملون. (19504- 19359)
اللغة:
و (خوی) النجم مال للمغیب و (الصنائع) جمع الصنیعة و هی الاحسان.
الاعراب:
و جملة من تقدّمها فی محل النّصب صفة للرایة، و دلیلها بالرفع مبتدا و مکیث الکلام خبره.
منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئی)، ج 7، ص: 161
المعنی:
و قوله علیه السّلام: (ألا إنّ مثل آل محمّد کمثل نجوم السّماء) أراد به الأئمة الاثنی عشر سلام اللّه علیهم أجمعین، و تشبیههم بالنجوم إمّا من حیث أنهم یهتدی بهم فی سبیل اللّه کما یهتدی بالنّجم فی ظلمات البرّ و البحر قال سبحانه: «وَ عَلاماتٍ وَ بالنَّجْمِ هُمْ یَهْتَدُونَ» .
و یدلّ علیه ما فی تفسیر علیّ بن إبراهیم فی قوله تعالی: «هُوَ الَّذی جَعَلَ لَکُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بها فِی ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ».
قال: النّجوم آل محمّد، و قد مرّ توضیح ذلک بما لا مزید علیه فی شرح الخطبة الرّابعة، و إمّا من حیث أنّهم کلّما مضی منهم امام قام مقامه آخر کالنجوم (اذا خوی نجم) ای مال للمغیب (طلع نجم) آخر.
ثمّ بشّرهم بقوله: (فکأنّکم قد تکاملت من اللّه فیکم الصنائع) أی النّعم و الآلاء (و أراکم) اللّه (ما کنتم تاملون) أی لا تیأسوا عسی اللّه أن یأتی بالفرج عن قریب، و المتحقق الوقوع قریب و إن کان بعیدا، و یمکن أن یکون ارائة المخاطبین مأمولهم فی الرّجعة، و اللّه العالم.
الترجمة:
آگاه باشید بدرستی که مثل أهل بیت پیغمبر صلوات اللّه علیه و آله مثل ستارهای آسمانست هرگاه میل کند بغروب ستاره طلوع نماید ستاره دیگر پس گویا شما بتحقیق کامل شده از جانب خدا در حقّ شما نعمتها و احسانها، و نموده بشما چیزی را که بودید آرزو می کردید آنرا و این بشارت است مر ایشان را بقرب فرج و کرامت.
