[hadith]2- و فی حدیثه (علیه السلام): هَذَا الْخَطِیبُ الشَّحْشَحُ.
[یرید الماهر بالخطبة الماضی فیها و کل ماض فی کلام أو سیر فهو شحشح، و الشحشح فی غیر هذا الموضع البخیل الممسک].[/hadith]
منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئی)، ج 21، ص: 332
(2) و فی حدیثه علیه السّلام: هذا الخطیب الشّحشح.
یرید الماهر بالخطبة الماضی فیها، و کلّ ماض فی کلام أو سیر فهو شحشح، و الشّحشح فی غیر هذا الموضع، البخیل الممسک. (80222- 80194)
اللغة:
(شحشح) البعیر: ردّ هدیره و الصّرد: صوّت، و الطائر: طار مسرعا، الشحشح: الفلاة الواسعة، الرّجل الشجاع، الغیور، الخطیب البلیغ و الشحشاح: الشحیح القلیل الخیر، السیء الخلق- المنجد- و زاد فی الشرح المعتزلی و الشحشح: الحاوی.
قال فی الشرح المعتزلی: و هذه الکلمة قالها علیّ علیه السّلام لصعصعة بن صوحان العبدی رحمه اللَّه، و کفی صعصعة بها فخرا أن یکون مثل علیّ علیه السّلام یثنی علیه بالمهارة و فصاحة اللّسان، و کان صعصعة من أفصح النّاس، ذکر ذلک شیخنا أبو عثمان.
و عن اسد الغابة أنّ صعصعة کان من سادات قومه عبد القیس و کان فصیحا خطیبا لسا دینا فاضلا یعدّ من أصحاب علیّ علیه السّلام و شهد معه حروبه، و صعصعة هو القائل لعمر بن الخطّاب حین قسّم المال الّذی بعث إلیه أبو موسی و کان ألف ألف درهم و فضلت فضلة فاختلفوا أین نضعها فخطب عمر النّاس و قال: أیّها النّاس قد بقیت لکم فضلة بعد حقوق النّاس، فقام صعصعة بن صوحان و هو غلام شاب فقال: إنّما نشاور الناس فیما لم ینزل فیه قرآن فأمّا ما نزل به القرآن فضعه مواضعه الّتی وضعها اللَّه عزّ و جلّ فیها، فقال: صدقت أنت منّی و أنا منک، فقسّمه بین المسلمین.
و هو ممّن سیّره عثمان إلی الشام و توفّی أیّام معاویة و کان ثقة قلیل الحدیث انتهی.
الترجمة:
از شرح معتزلی: علی علیه السّلام این کلمه را: (این است سخنران تیز زبان) در وصف صعصعة بن صوحان عبدی رحمه اللَّه فرمود: و همین بس است در افتخار صعصعة که مانند علی علیه السّلام او را در سخنرانی و شیوائی گفتار بستاید، صعصعة از شیواترین مردم بود.
بستود علی صعصعه را گاه سخن کاینست سخنور ادیب اندر فن
