[hadith]فصل نذکر فیه شیئا من غریب کلامه المحتاج إلی التفسیر:
1- و فی حدیثه (علیه السلام): فَإِذَا کَانَ ذَلِکَ، ضَرَبَ یَعْسُوبُ الدِّینِ بذَنَبهِ، فَیَجْتَمِعُونَ إِلَیْهِ کَمَا یَجْتَمِعُ قَزَعُ الْخَرِیفِ.
[قال الرضی رحمه الله تعالی «الیعسوب» السید العظیم المالک لأمور الناس یومئذ، و القزع قطع الغیم التی لا ماء فیها].[/hadith]
در این بخش پاره ای از سخنان برگزیده امام (ع) را که معانی دور از ذهن دارند، نقل می کنیم:
1- در حدیثی از قول آن حضرت رسیده است: «فَإِذَا کَانَ ذَلِکَ ضَرَبَ یَعْسُوبُ الدِّینِ بذَنَبهِ- فَیَجْتَمِعُونَ إِلَیْهِ کَمَا یَجْتَمِعُ قَزَعُ الْخَرِیفِ»:
سید رضی می گوید: «یعسوب»، یعنی: سرور بزرگ، صاحب اختیار کارهای مردم است در آن روز. «قزع»، یعنی، پاره های ابری که بی باران است.»
امام (ع) با این عبارات، اشاره به چند نشانه در آخر زمان جهت ظهور امام زمان (ع) فرموده است، و کلمه: «یعسوب» -که در اصل فرمانروای کندوی عسل است- را نظر به شباهتی که دارند، برای آن بزرگوار استعاره آورده است.
امّا در مورد جمله: «ضربه بذنبه» چندین نظر است:
1- ضرب به معنی گردش در روی زمین است و ذنبه استعاره از داشتن یاران و پیروان است و بای «بذنبه» برای استصحاب و معیّت است.
2- چون، زدن زنبور عسل با دمش، عبارت از گزیدن او است، در اینجا کنایه از کاربرد شمشیرها و نیزه ها در پیکر دشمنان، برای کشتن و زخمی کردن آنهاست.
3- این عبارت کنایه از طوفندگی و خشم آن بزرگوار به خاطر دین خداست از باب تشبیه به شیر درنده ای که در حال حمله و خشم است، و این وجه در میان وجوه سه گانه بهتر از همه است.
و اجتماع مؤمنان و اهل طاعت خدا را به اجتماع ابرهای پراکنده تشبیه کرده است و وجه شبه سرعت اجتماع است، چون ابر بهار زود فراهم می آید.
