[hadith]ثُمَّ جَعَلَ فِی یَدَیْکَ مَفَاتِیحَ خَزَائِنِهِ بمَا أَذنَ لَکَ فِیهِ مِنْ مَسْأَلَتِهِ، فَمَتَی شئْتَ اسْتَفْتَحْتَ بالدُّعَاءِ أَبْوَابَ نِعْمَتِهِ وَ اسْتَمْطَرْتَ شَآبیبَ رَحْمَتِهِ؛ فَلَا [یُقْنِطَنَّکَ‏] یُقَنِّطَنَّکَ إِبْطَاءُ إِجَابَتِهِ، فَإِنَّ الْعَطِیَّةَ عَلَی قَدْرِ النِّیَّةِ؛ وَ رُبَّمَا أُخِّرَتْ عَنْکَ الْإِجَابَةُ لِیَکُونَ ذَلِکَ أَعْظَمَ لِأَجْرِ السَّائِلِ وَ أَجْزَلَ لِعَطَاءِ الْآمِلِ، وَ رُبَّمَا سَأَلْتَ الشَّیْ‏ءَ فَلَا [تُعْطَاهُ‏] تُؤْتَاهُ وَ أُوتِیتَ خَیْراً مِنْهُ عَاجِلًا أَوْ آجِلًا أَوْ صُرِفَ عَنْکَ لِمَا هُوَ خَیْرٌ لَکَ، فَلَرُبَّ أَمْرٍ قَدْ طَلَبْتَهُ فِیهِ هَلَاکُ دینِکَ لَوْ أُوتِیتَهُ؛ فَلْتَکُنْ مَسْأَلَتُکَ فِیمَا یَبْقَی‏ لَکَ جَمَالُهُ وَ یُنْفَی عَنْکَ وَبَالُهُ، فَالْمَالُ لَا یَبْقَی لَکَ وَ لَا تَبْقَی لَه‏.[/hadith]

منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئی)، ج 20، ص: 20

ثمّ جعل فی یدیک مفاتیح خزائنه، بما أذن لک فیه من مسألته، فمتی شئت استفتحت بالدّعاء أبواب نعمته، و استمطرت شابیب رحمته، فلا یقنطنّک إبطاء إجابته، فإنّ العطیّة علی قدر النّیّة و ربّما أخّرت عنک الإجابة لیکون ذلک أعظم لأجر السّائل، و أجزل لعطاء الامل، و ربّما سألت الشّیء فلا تؤتاه، و أوتیت خیرا منه عاجلا أو آجلا، أو صرف عنک لما هو خیر لک، فلربّ أمر قد طلبته فیه هلاک دینک لو أوتیته، فلتکن مسألتک فیما یبقی لک جماله، و ینفی عنک وباله، فالمال لا یبقی لک، و لا تبقی له. (61746- 61369)

اللغة:

(الشابیب) الدفعات من المطر الغزیر.

المعنی:

و المطیع إذا سأله أجابه و إن لم یظهر له الاجابة کما یرید، و بیّن أنّ الدّعاء إلی اللّه لا یضیع بحال من الأحوال فان لم یوافق المسألة مع المصلحة أعطاه اللّه فی إجابة دعائه ما هو خیر ممّا سأله عاجلا أو آجلا.

منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئی)، ج 20، ص: 22

الترجمة:

سپس همه کلیدهای خزائن خودش را بتو سپرده که اجازه مطلق در خواست از وی را بتو داده است، هر وقت بخواهی می توانی بوسیله دعاء أبواب نعمت بیدریغش را بروی خود باز کنی و از ریزش سیل آسای رحمتش بر خود ببارانی و برخوردار باشی، نباید تأخیر اجابتش تو را نومید سازد، زیرا بخشش باندازه صدق نیت است و بسا تأخیر اجابت برای اینست که اجر خواستار بزرگتر شود و عطیه بیشتری دریابد، و بسا که چیزی درخواست کردی و بتو نداده و در عوض بهتر از آنرا در دنیا و یا آخرت بتو خواهد رسانید، یا این که مسئول تو را دریغ داشته و پاداش بهتری مقرّر نموده است چه بسا چیزی را خواستی که سبب از دست رفتن دین تو شود اگرش بدست آری، باید همیشه درخواهت از درگاه خدا چیزی باشد که بهره آن برای تو بماند و وبال و رنجی ببار نیاورد، مال دنیا نه برای تو می ماند و نه تو برای آن می مانی.