این، وصیت امیرالمؤمنین علیهالسّلام است که از اوّل تا آخر، حدود بیست موضوع از مهمترینها را دستچین و بیان فرموده است. بعد هم یک مطلب عمدهی اساسی و حساس را بیان میکند. آن مطلب عمده چیست؟ مسألهی «انتقامجویی» است. فرمود: «یابنی عبدالمطلّب!» ای فرزندان عبدالمطلّب و ای قوم و خویشهای من که خود را صاحب خون من میدانید! «لاالفینّکم تخوضون دماءالمسلمین خوضاً.» مبادا بعد از من، به جان این و آن بیفتید؛ «تقولون قتل امیرالمؤمنین». به بهانه اینکه امیرالمؤمنین کشته شده، با هرکس خرده حسابی دارید پای او را به میان بکشید و بخواهید پدرش را درآورید. «الا لا تقتلن بی الاّ قاتلی.» وقتی کشته شدم، بعد از من، فقط قاتلم را اعدام کنید و بس! «انظروا اذا انامّت من ضربته هذه فاضربوه ضربتاً بضربة.» وقتی با این زخم از دنیا رفتم، او را فقط با یک ضربت از بین ببرید و قصاص کنید. یک ضربت، در مقابل یک ضربت. «ولا تمّثلوا بالرّجل.»
خوف این بود که بر سر آن مرد شقیِ خبیث ابنملجم بریزند و تکّه پارهاش کنند. لذا امیرالمؤمنین علیهالسّلام، آن دلِ خداشناس و خداجو و دقیق، مواظب این نکته هم بود که مبادا مردمْ به سراغ دشمن او بروند و از خشم و ناراحتی و جهت انتفامگیری، تکّه پارهاش کنند. فرمود: «ولا تمّثلوا بالرّجل.» مبادا او را مثله و اعضای بدنش را قطع کنید! «فانی سمعت رسولاللَّه، صلیاللَّهعلیهوآلهوسلم، یقول: ایاکم و المثله ولو بالکلب العقور.»(1) از رسول خدا شنیدم که فرمود: حتی سگ هار را هم تکّهپاره و مثله نکنید؛ چه برسد به انسان.این، آخرین وصیت امیرالمؤمنین علیهالسّلام است و مخاطب این وصیت ماییم و باید به این وصیت عمل کنیم.
امیرالمؤمنین علیهالصّلاةوالسّلام این وصیت را فرمود و نمیدانم بعد از چند ساعت از دنیا رفت. این منبع حکمت و این انسان بزرگ، که در و دیوار کوفه و مسجد کوفه از کلمات حکمتآمیزش پر بود و یادگارهای او را آویزهی گوش کرده بود و در دل داشت، در مثل دیشبی از دست مردم گرفته شد.