-
تاریخ: 1395/07/28
بیانات در دیدار نخبگان علمی جوان
من راجع به این کلمه‌ی «خاورمیانه» یکی دو بار در صحبتهای عمومی گفته‌ام، این منطقه‌ی آسیا -که بزرگ‌ترین و کهن‌ترین تمدّنهای بشری مال اینجا و زاییده‌ی اینجا و آفریده‌ی اینجا است و نژادهای قدیمی بشری از اینجا سر بلند کرده‌اند- این آسیای با این عظمت، در منطق و ادبیّات اروپایی تقسیم شد به سه قسمت: شد خاور؛ آن‌وقت خاور دور، دور از کجا؟ از اروپا! خاورمیانه -میانه یعنی نه دور نه نزدیک- به کجا؟ به اروپا! خاور نزدیک، نزدیک به کجا؟ به اروپا! شما ملاحظه کنید این فرهنگ و این ادبیّات، خیلی چیزهای دیگر هم پشت‌سر خودش دارد؛ یعنی همه‌ی این گذشته‌ی تاریخی بشر [را این‌طور تقسیم کردند]؛ این تمدّنها، این نژادها، این فرهنگها، این‌همه دانشهایی که تولید شده در این منطقه‌ی آسیا -هندش یک‌جور، چینش یک‌جور، ایرانش یک‌جور، بین‌النّهرینش یک‌جور، بابل، و مانند آنها- این تمدّنهای کُهن، همه‌ی اینها مجموعاً شدند یک منطقه‌ای که نامگذاری آنها به تناسب دوری و نزدیکی با اروپا معنا میشود! تا امروز هم منطقه‌ی ما را میگویند خاورمیانه، منطقه‌ی ما خاورمیانه است. یک منطقه‌ی دیگر هم هست که خاور دور است؛ چرا دور است؟ چون از اروپا دور است!
