متن پرسش
سلام؛ با توجه به اشعاری که سعدی در مجموعه کتاب‌های هزلیات خودش دارد، آیا می‌شود با افتخار از آن یاد کرد؟!
پاسخ
سعدی و بسیاری از شاعران دیگر در ترویج و اشاعه آموزه‌های دینی و فعالیت‌‌های فرهنگی و نیز حفظ و گسترش زبان فارسی نقش بسزایی دارند که قابل انکار نیست. و آثار به جا مانده از آنها سرشار از تعالیم دینی و اخلاقی است. بویژه سعدی شخصیتی جهانی است که مورد تحسین مسلمان و غیر مسلمان است.
البته او و امثال او گه‌گاهی به اقتضای موقعیت که در آن قرار می‌گرفتند، و یا به تناسب فرهنگ زمانه، و یا به اقتضای شوخ طبعی، اشعاری می‌سرودند و یا حکایاتی را نقل می‌کردند، که دور از شأن آنها به نظر می‌رسید. اما باید پذیرفت که اینها نیز در حقیقت بیان یک‌سری از واقعیت‌ها در قالب طنز است و نمی‌توان با استناد به چنین اشعاری، شأن و جایگاه آنان را به صورت کلّی زیر سؤال برد. و به قول معروف:
«الهَزلُ فِی الکلام کَالمِلحِ فِی الطّعام»؛ شوخی و مزاح هنگام سخن گفتن، مانند نمک در غذا است.[1]
پاورقی
[1]. در این زمینه می‌توانید پاسخ 6419(fa6640) را نیز ملاحظه فرمایید.