[hadith]و من کتاب له (علیه السلام) إلی عبد الله بن عباس و هو عامله علی البصرة:
وَ اعْلَمْ أَنَّ الْبَصْرَةَ مَهْبطُ إِبْلِیسَ وَ مَغْرِسُ الْفِتَنِ، فَحَادثْ أَهْلَهَا بالْإِحْسَانِ إِلَیْهِمْ وَ احْلُلْ عُقْدَةَ الْخَوْفِ عَنْ قُلُوبهِمْ. وَ قَدْ بَلَغَنِی تَنَمُّرُکَ لِبَنِی تَمِیمٍ وَ غِلْظَتُک عَلَیْهِمْ، وَ إِنَّ بَنِی تَمِیمٍ لَمْ یَغِبْ لَهُمْ نَجْمٌ إِلَّا طَلَعَ لَهُمْ آخَرُ وَ إِنَّهُمْ لَمْ یُسْبَقُوا بوَغْمٍ فِی جَاهِلِیَّةٍ وَ لَا إِسْلَامٍ
،
وَ إِنَّ لَهُمْ بنَا رَحِماً مَاسَّةً وَ قَرَابَةً خَاصَّةً، نَحْنُ مَأْجُورُونَ عَلَی صِلَتِهَا وَ مَأْزُورُونَ عَلَی قَطِیعَتِهَا. فَارْبَعْ أَبَا الْعَبَّاس رَحِمَکَ اللَّهُ فِیمَا جَرَی عَلَی [یَدکَ وَ لِسَانِکَ] لِسَانِکَ وَ یَدکَ مِنْ خَیْرٍ وَ شَرٍّ، فَإِنَّا شَرِیکَانِ فِی ذَلِکَ؛ وَ کُنْ عِنْدَ صَالِحِ ظَنِّی بکَ، وَ لَا یَفِیلَنَّ رَأْیِی فِیکَ، وَ السَّلَامُ.[/hadith]
ترجمه (محمد دشتی):
(نامه به فرماندار بصره عبد اللّه بن عباس در سال 36 هجری پس از جنگ جمل).
روش برخورد با مردم، (اخلاق اجتماعی):
بدان، که بصره امروز جایگاه شیطان، و کشتزار فتنه هاست. با مردم آن به نیکی رفتار کن، و گره وحشت را از دل های آنان بگشای.
بد رفتاری تو را با قبیله «بنی تمیم» و خشونت با آنها را به من گزارش دادند، همانا «بنی تمیم» مردانی نیرومندند که هر گاه دلاوری از آنها غروب کرد، سلحشور دیگری جای آن درخشید، و در نبرد، در جاهلیّت و اسلام، کسی از آنها پیشی نگرفت. و همانا آنها با ما پیوند خویشاوندی، و قرابت و نزدیکی دارند، که صله رحم و پیوند با آنان پاداش، و گسستن پیوند با آنان کیفر الهی دارد.
پس مدارا کن ای ابو العباس امید است آنچه از دست و زبان تو از خوب و یا بد، جاری می شود، خدا تو را بیامرزد، چرا که من و تو در اینگونه از رفتارها شریکیم. سعی کن تا خوش بینی من نسبت به شما استوار باشد، و نظرم دگرگون نشود، با درود.
واژگان (عمران علی‌زاده):
-
مَهبط: محل فرو آمدن
-
مَغرِس: محل کاشت
-
حادث: رسیدگی کن، تجدید محبت و پیمان کن
-
تَنَمُّر: بد اخلاقی کردن، سخت گیری نمودن
-
وَغم: جنگ، کینه، قصاص و انتقام
-
مَأزور: گناه زده، گناهکار
-
إربَع: بایست، توجه کن
-
یَفِیل: رأیش ضعیف می شود
-